Kambag'allikni qisqartirish bo'yicha II Xalqaro forum o'z ishini yakunladi. 6 ta tematik panel sessiyalari doirasida keng ko'lamli masalalar muhokama qilindi, rivojlanayotgan mamlakatlar uchun muammolar va takliflar bildirildi. COVID-19 pandemiyasi, jahon iqtisodiyotidagi beqarorlik va boshqalar kabi muammolarga qaramay, O'zbekistonda kambag'allikni qisqartirish sohasida erishilgan yutuqlar qayd etildi.

Nobel mukofoti laureati Abhijit Banerji O'zbekistonda kambag'allikka qarshi kurashga qaratilgan islohotlar haqida gapirar ekan, ijtimoiy dasturlar yaratish, aholining kam ta'minlangan qatlamini qo'llab-quvvatlash maqsadlarini oshirish, tadbirkorlikni rivojlantirish, qabul qilinayotgan turli dasturlar samaradorligini tushunish uchun qo'llaniladigan vositalarga e'tibor qaratdi.

Toshkent shahridagi Hilton Tashkent City mehmonxonasida Iqtisodiy tadqiqotlar va islohotlar markazi (keyingi o'rinlarda Markaz deb yuritiladi) tomonidan O'zbekiston Respublikasi Kambag'allikni qisqartirish va bandlik vazirligi (keyingi o'rinlarda Bandlik vazirligi deb yuritiladi) bilan hamkorlikda tashkil etilgan "Kambag'allikni qisqartirish bo'yicha ilg'or tajribalarni hayotga tatbiq etish" II Xalqaro forumi (keyingi o'rinlarda Forum deb yuritiladi) BMT Taraqqiyot dasturining O'zbekistondagi vakolatxonasi va BMT Bolalar jamg'armasining O'zbekistondagi vakolatxonasi ko'magida bo'lib o'tdi.

Forumda 300 dan ortiq ishtirokchilar, jumladan, nufuzli xalqaro tashkilotlar va hamkor davlatlarning 100 dan ortiq taniqli ekspertlari ishtirok etdi.

O'zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoevning Forum ishtirokchilariga yo'llagan murojaatini O'zbekiston Respublikasi Prezidentining iqtisodiyot sohalarini rivojlantirish, investitsiya va tashqi savdo siyosatini amalga oshirish masalalari bo'yicha maslahatchisi Ravshan Gulyamov o'qib eshittirdi.

Murojaatda “inson – jamiyat – davlat” tamoyili asosida yangi bosqichga ko'tarilgan kambag'allikni qisqartirish borasidagi islohotlar qat'iy davom ettirilishi alohida ta'kidlangan.

Davlatning ijtimoiy majburiyatlarini to'liq amalga oshirish, shuningdek, inson kapitalini rivojlantirish maqsadida kambag'allikka qarshi kurashning beshta asosiy yo'nalishi belgilandi.

Birinchidan, xususiy sektor va tadbirkorlik uchun eng qulay sharoitlarni yaratib berish.

Ikkinchidan, “ijtimoiy reestr” tizimi doirasida kambag'al oilalarni individual yondashuv asosida manzilli qo'llab-quvvatlash dasturlarini jadal davom ettirish.

Uchinchidan, nogironligi bo'lgan shaxslar, xotin-qizlar, nuroniylar, alohida e'tiborga muhtoj aholi qatlamlariga mahallaning o'zida yuzdan ortiq ijtimoiy xizmatlarni ko'rsatish yo'lga qo'yish.

To'rtinchidan, aholi o'zi tanlagan loyihalarga “ochiq byudjet” tizimi orqali ajratilayotgan mablag'lar hajmini keskin ko'paytirish.

Beshinchidan, har bir shaxsning sifatli ta'lim va tibbiyot xizmatlaridan foydalanish huquqlarini ro'yobga chiqarishga qaratilgan ishlarimizni tobora kengaytirish.

O'zbekiston Respublikasi Bosh vaziri o'rinbosari Jamshid Qo'chqorov, O'zbekiston Respublikasi Kambag'allikni qisqartirish va bandlik vaziri Behzod Musaev, Iqtisodiyot bo'yicha Nobel mukofoti laureati, AQSh Milliy fanlar akademiyasi a'zosi Abhijit Banerji, Fransiya taraqqiyot agentligi Bosh ijrochi direktori Remi Riu, Jorj Vashington universitetining farovonlik iqtisodiyoti va kambag'allikni o'lchash bo'yicha iqtisod professori Jeyms Foster hamda Oksford kambag'allikka qarshi kurashish va inson kapitalini rivojlantirish tashabbusi direktori Sabina Alkayr, Qirg'iz Respublikasi Vazirlar Mahkamasi raisining o'rinbosari Edil Baysalov Forum ishtirokchilariga o'z samimiy tilaklarini bildirishdi.

Forumda O'zbekistonning kambag'allik va tengsizlikka qarshi kurashdagi faol harakatlari yuqori baholandi. 2 mln 300 mingdan ortiq ehtiyojmand oilalar, xotin-qizlar, yolg'iz keksalar va nogironligi bo'lgan shaxslar ijtimoiy himoya tizimi bilan to'liq qamrab olingani qayd etildi.

R. Riu ta'kidlaganidek, faol iqtisodiy va siyosiy islohotlar O'zbekistonning xalqaro miqyosdagi o'rni va rolini o'zgartirdi. Uning so'zlariga ko'ra, Bryussel va Parij kambag'allikka qarshi kurash atrof-muhit bilan uyg'unlashgan – atmosferaga chiqindilarni kamaytirish, toza ichimlik suvidan foydalanishni yaxshilash bilan bog'liq bo'lgan mamlakatning yutuqlarini diqqat bilan kuzatib bormoqda.

Iqtisodiyot bo'yicha Alfred Nobel yodgorlik mukofoti sovrindori A. Banerji kambag'allikka qarshi siyosatni shakllantirish bo'yicha keyingi tadqiqotlarning eng muhim yo'nalishlarini qayd etdi. Professor O'zbekiston haqida gapirar ekan, mamlakatimizda ijtimoiy dasturlar yaratish va islohotlarni maqsadli yo'lga qo'yishda qo'llanilayotgan vositalarga alohida to'xtalib o'tdi.

"Bularning barchasi juda qiyin ish, lekin men sizning mamlakatingiz kambag'allikka qarshi qanday kurashish kerakligini o'z misolida boshqa mamlakatlarga ko'rsatayotganidan xursandman. Bugun shu yerda turib, men bu mamlakatdagi o'zgarishlar ruhini his qilyapman va siz bilan birga: "kelinglar, buni qilaylik", deyishdan faxrlanaman”, – dedi Nobel mukofoti sovrindori.

Qirg'iziston Bosh vazirining o'rinbosari bugungi kunda O'zbekiston butun Markaziy Osiyoning dvigateli va yuragi ekanligini ta'kidladi.

"2022 yilda O'zbekistonda kambag'allikning kamayishi, og'ir global vaziyatga qaramay, nafaqat Markaziy Osiyo mintaqasi, balki butun dunyo uchun shov-shuvli. Biz mamlakatingizdagi islohotlardan mamnunmiz va tajribangizdan saboq olishga tayyormiz. Mamlakatingizda amalga oshirilayotgan islohotlardan mamnunmiz va tajribangizni o'rganishga tayyormiz. Kuzda bizda shunga o'xshash tadbir bo'lib o'tadi, men mutaxassislarni unda ishtirok etishga taklif qilaman. Mamlakatlarimiz rahbarlarining siyosiy irodasi tufayli bugungi kunda chegaralar to'liq kelishib olindi, bu Qirg'iziston va O'zbekistonning sayyohlik salohiyatini sezilarli darajada yaxshiladi”, – dedi E. Baysalov.

Forum doirasida Prezident maslahatchisi o'rinbosari, Iqtisodiy tadqiqotlar va islohotlar markazi direktori Obid Hakimov moderatorligida O'zbekistonning kambag'allikni qisqartirish tajribasini o'rganishga bag'ishlangan Yalpi sessiyai bo'lib o'tdi.

Tadbirda O'zbekiston Respublikasi Kambag'allikni qisqartirish va bandlik vaziri B.Musaev, Pokiston tashqi ishlar va inson resurslarini rivojlantirish federal vaziri Sajid Husayn Turi, Jorj Vashington universiteti qoshidagi Elliot xalqaro aloqalar maktabi professori D.Foster, Xitoyning kambag'allikni kamaytirish xalqaro markazi direktori Lyu Junven, BMTning O'zbekistondagi doimiy vakili Konsuelo Vidal Bryus va boshqalar taqdimot qildi.

BMTTDning O'zbekistondagi doimiy vakili M.Dimovska kambag'allikka barham berish bo'yicha O'zbekiston hukumatining kelgusidagi islohotlardagi sa'y-harakatlarini qo'llab-quvvatlashga qat'iy qaror qilganini ta'kidladi.

Biz O'zbekiston hukumatining o'z strategiyalarini mamlakat kontekstiga moslashtirish, aholining eng kam ta'minlangan qatlamlarini qamrab olish, odamlarning ehtiyojlari va imkoniyatlarini tahlil qilish bo'yicha sa'y-harakatlarini qo'llab-quvvatlashga qat'iy qaror qildik. Shu maqsadda BMTTD O'zbekiston uchun ko'p o'lchovli kambag'allikni o'lchashning vositasini ishlab chiqishni qo'llab-quvvatlaydi. BMTTD inklyuziv ish o'rinlari yaratish, gender tengligi, inson salohiyati, qishloq taraqqiyoti va albatta, yashil iqtisodiyotga o'tish va raqamlashtirish orqali kambag'allikning ko'plab jihatlarini hal etish yo'lida O'zbekistonga hamrohlik qilmoqda", – dedi BMTTD O'zbekistondagi rahbari.

YUNISEFning O'zbekistondagi vakolatxonasi rahbari Munir Mamedzade BMT Bolalar jamg'armasining O'zbekistondagi bolalar kambag'alligiga qarshi kurashish bo'yicha kompleks milliy strategiyalarni qo'llab-quvvatlashga sodiqligini ta'kidladi.

Yosh bolalarni rivojlantirish, sog'liqni saqlash, ta'lim va ijtimoiy himoyaga investitsiyalarni birinchi o'ringa qo'yish juda muhimdir. Buning natijasida O'zbekiston demografik imkoniyatlardan foydalanishi va mintaqada inson kapitalini rivojlantirish bo'yicha ilg'or tajriba namunasiga aylanishi mumkin", - dedi YUNISEFning O'zbekistondagi vakolatxonasi rahbari.

Yalpi sessiya yakunida A.Banerji jurnalistlarning savollariga javob berar ekan, J-PAL va Iqtisodiy tadqiqotlar va islohotlar markazi bilan hamkorligi haqida gapirdi.

“Iqtisodiy tadqiqotlar va islohotlar markazi bilan hamkorlikda ishlab, guvohi bo'lganimiz eng katta ustunlik bu tadqiqotlarga jiddiy yondashuv va ishga bo'lgan sadoqatdir. Ko'rib turibmanki, bu yerda (tahr. Markaz) ko'plab mutaxassislar bor, ular kambag'allikka qarshi kurashishga tayyor va shu bilan birga, mamlakat rahbariyati kambag'allikka qarshi kurash muhim vazifa ekanligiga qat'iy ishonadi. Biz esa, o'z navbatida, ushbu vazifani amalga oshirishga ilmiy yondashuvni taklif qilamiz va o'ylaymanki, tashkilotlarimizning bunday sa'y-harakatlari pirovardida samarali natijalar olib keladi”, – deya xulosa qildi kambag'allikka qarshi kurash bo'yicha global tashabbus hammuassisi.

Forum yakunida bir qator hamkorlik hujjatlari imzolandi va yangi qo'shma loyihalar, jumladan, Iqtisodiy tadqiqotlar va islohotlar markazi va J-PAL o'rtasidagi hamkorlik Memorandumini imzolash marosimi bo'lib o'tdi.

Forum doirasida xorijlik ekspertlar va hamkorlar O'zbekiston hududlariga tashrif buyurishdi, Buxoro viloyatidagi "Madaniyat" mahallasi misolida "mahallabay" tizimi asosida joylarda olib borilayotgan ishlar namoyish etildi. Hududlardagi ishlarni o'rganish natijalariga ko'ra, ekspertlar O'zbekistondagi strategiya va davlat dasturlari ta'sirini monitoring qilish va samaradorligini baholash, shuningdek, orttirilgan tajribani rivojlanayotgan mamlakatlarda yanada keng tarqatish maqsadida kambag'allikni qisqartirishning o'zbek modelini chuqurroq o'rganish zarurligini ta'kidladilar.